Al zolang mensen bij elkaar in buurten wonen, zijn er pogingen om ‘overlastgevers’ elders te herbergen. In koloniën als ‘pauperparadijs‘ Veenhuizen, in wijken ingericht als woonscholen – waar ook de Tokkies woonden-, of in afgelegen containerwoningen.
JA21-voorman Joost Eerdmans pleit in de Tweede Kamer voor een landelijke aanpak van de ‘skaeve huse’, de nieuwste variant ‘asowoningen’.
Begin dit jaar diende Eerdmans samen met collega-parlementariër Mirjam Bikker van de ChristenUnie daarvoor een motie in, schrijft vakblad Binnenlands Bestuur, dat in gesprek ging met Eerdmans over het van oorsprong Deense concept dat in 2005 in Nederland werd geïntroduceerd.
Het zoeken naar een oplossing voor overlastgevers ligt nu vooral op het bordje van gemeenten. In 2017 opende Eerdmans, toen wethouder veiligheid, handhaving en buitenruimte voor Leefbaar Rotterdam, zelf een skaeve huse in de havenstad.
In de buurt van het vliegveld in Overschie staan vijftien eenpersoons-wooneenheden waar overlastgevers onder 24-uurstoezicht en begeleiding wonen. De ‘wethouder asowoningen’, zoals De Telegraaf Eerdmans noemde, bracht er zelfs twee nachten door.
In Rotterdam was er volgens Eerdmans een relatief kleine groep mensen die veel overlast veroorzaakte. “Het Deense idee om die groep, die niet zelf in staat is normaal woongedrag te vertonen, apart te huisvesten, sprak mij daarom aan”, vertelt hij aan Binnenlands Bestuur.
‘Kruising tussen kliniek en gevangenis’
“Het zit tussen een kliniek en een gevangenis in”, omschrijft hij het concept. “Het gedrag van deze mensen is vaak niet strafbaar, maar wel heel vervelend voor de buurt. Je voorkomt dat enkelingen met afwijkend gedrag een hele flat terroriseren.”
Net als andere gemeenten, had ook Rotterdam te maken met weerstand uit de buurt waar de overlastgevers gehuisvest zouden worden. Termen als ‘tuigdorpen’, die PVV-leider Wilders bezigt, ‘asocontainers’ of tokkiehokkies helpen daar niet bij.
Maar de weerstand ebt volgens Eerdmans weg als goede resultaten blijken. Goede communicatie helpt daarbij. “Uiteindelijk bleek de overlast rondom de skaeve huse echt nul en op de plekken waar de cliënten eerst woonden is de rust teruggekeerd”, zegt hij tegen Binnenlands Bestuur.
De belangstelling voor het concept onder gemeenten groeit. Eerdmans vindt dat zij de regie moeten houden maar dat een financiële bijdrage van het rijk passend zou zijn. Hij wil de landelijke aanpak van de skaeve huse aanhalen in de bespreking van het regeerprogramma van het nieuwe kabinet, dat naar verwachting in september gereed is.