Het hoofdlijnenakkoord dat PVV, VVD, NSC en BBB woensdag sloten voor een nieuwe regering, telt 26 pagina’s. Dat is niet bijzonder lang. De budgettaire bijlage met de financiële toelichting is nog iets korter: 12 pagina’s. Veel financiële details zijn nog onduidelijk, maar toch valt er wel iets te zeggen over hoe de plannen van Geert Wilders, Pieter Omtzigt, Dilan Yeşilgöz en Caroline van der Plas de portemonnee van burgers gaan raken.
Business Insider Nederland haalde uit de summiere toelichting 14 punten die van belang zijn voor je persoonlijke financiën. Daar zitten enkele opvallende fiscale maatregelen bij.
1) Nieuwe belastingschijf in box 1 van de inkomstenbelasting, speciaal voor middeninkomens
De huidige belastingheffing in box 1 is enkele jaren geleden versimpeld tot een 2-schijvenstelsel. Voor belastingplichtigen die de AOW-leeftijd nog niet hebben bereikt, geldt dit jaar bij een inkomen tot 75.518 euro het tarief van 36,97 procent en voor het inkomen daarboven het tarief van 49,50 procent.
De vier coalitiepartijen willen echter een derde belastingschijf introduceren voor middeninkomens met het oog op maatregelen voor lastenverlichting. Hoe die schijf er precies uit moet gaan zien, is nog niet duidelijk.
“Het doel van de lastenverlichting is dat middeninkomens hier optimaal baat bij hebben en dat de
lastenverlichting duidelijk zichtbaar is voor huishoudens. Om dit te bewerkstelligen wordt bijvoorbeeld een derde belastingschijf in de inkomstenbelasting geïntroduceerd. Dit is zichtbaarder dan aanpassingen in de arbeidskorting of algemene heffingskorting”, staat er in de budgettaire bijlage.
2) Belasting in box 2 voor belang van meer dan 5% in bedrijf gaat omlaag
Box 2 van de inkomstenbelasting geldt voor personen die een belang hebben van minstens 5 procent in een bijvoorbeeld een bv, coöperatie of vereniging.
In 2024 geldt voor inkomen uit een zogenoemd “aanmerkelijk belang”, zoals dividenduitkeringen, een belastingtarief van 24,5 procent tot 67.000 euro. Voor het inkomen daarboven geldt een tarief van 33 procent belasting.
In 2025 willen de vier regeringspartijen het hogere tarief van box 2 weer verlagen van 33 procent naar 31 procent.
3) Belastingtarief in box 3 omlaag
Er is veel te doen om de vermogensbelasting op sparen en beleggen in box 3. Daarbij gaat het onder meer om de keuze van een nieuw stelsel waarbij vermogen wordt belast op basis van daadwerkelijk behaalde rendementen in plaats van een vast, fictief rendement. De vier coalitiepartijen geven niet aan hoe ze hier verder mee willen.
Wel willen ze het belastingpercentage in box 3 verlagen. Over het fictieve rendement wordt in 2024 een belastingpercentage van 36 procent gerekend. Dat is fors hoger dan de 32 procent die afgelopen jaar gold. De nieuwe regering moet structureel 100 miljoen euro gaan inzetten om het belastingpercentage weer te verlagen.
4) Huurtoeslag omhoog, kinderopvangtoeslag niet geïndexeerd
De vier coalitiepartijen willen ook sleutelen aan de toeslagen voor lagere inkomens. Voor de huurtoeslag wordt 500 miljoen extra vrijgemaakt om die te verhogen vanaf 2025.
Aan de andere kant is er een tegenvallertje voor de ontvangers van de kinderopvangtoeslag. In 2026 wordt de maximum uurprijs van de kinderopvang, waar de toeslag op gebaseerd is, een jaar lang niet geïndexeerd. Dit betekent dat als kinderopvangbedrijven de tarieven verhogen, daar geen compensatie voor komt in de vorm van een hoger fiscaal maximum voor het uurtarief.
5) Eigen risico zorg naar 165 euro
Het eigen risico in de zorg is een bedrag aan kosten dat je zelf moet betalen, voordat de basisverzekering van de zorg dekking biedt. Sommige zaken, zoals een bezoek aan de huisarts, vallen niet onder het eigen risico en worden altijd vergoed.
Toch is er veel onvrede over de hoogte van het eigen risico en de vier partijen willen het standaard eigen risico verlagen van 385 euro naar 165 euro met ingang van 2027.
6) Accijns op benzine en diesel niet omhoog
Tijdens de energiecrisis van 2022 is de accijns op benzine en diesel tijdelijk verlaagd. Maar het lijkt er steeds meer op dat die verlaging een permanent karakter krijgt. De vier coalitiepartijen willen de verlaging in ieder geval weer een jaartje verlengen tot en met 2025.
Dit jaar bedraagt de brandstofaccijns op ongelode benzine 78,91 cent per liter en voor diesel gaat het om 51,63 cent per liter. Dat blijft dus waarschijnlijk zo in 2025.
7) Energiebelasting op gas omlaag
Het kabinet Rutte IV voerde een beleid waarbij de energiebelasting op aardgas werd verhoogd en de energiebelasting voor stroom werd verlaagd. Doel was om de overstap van stoken op gas naar alternatieven zoals warmtepompen (die meer stroom vereisen) aantrekkelijker te maken.
De vier coalitiepartijen doen wat dit betreft een stap in de omgekeerde richting, want het tarief voor de belasting op aardgas wordt bij een verbruik tot 170.000 kuub structureel verlaagd. In 2025 moet er 2,8 cent per kuub van de belasting op aardgas afgaan, oplopend naar 4,8 cent per kuub in 2030.
Ofwel: als de energiebelasting voor aardgas uiteindelijk met 4,8 cent per kuub daalt, scheelt dat bij een jaarverbruik van bijvoorbeeld 1.200 kuub gas bijna 60 euro minder belasting op jaarbasis.
De structurele kosten van deze maatregel worden geschat op 357 miljoen euro.
8) Minimumloon gaat niet omhoog
Plannen om het minimumloon met 1,2 procent te verhogen per 1 juli 2024 zijn eerder dit jaar gesneuveld in de Eerste Kamer. De vier coalitiepartijen gaan geen poging doen om het minimumloon alsnog te verhogen.
9) Jaartje geen loonsverhoging voor rijksambtenaren en politici in 2026
Door de hoge inflatie van 2022 en 2023 is er een reeks van loonsverhogingen tot stand gekomen in cao-afspraken. Zo ook voor rijksambtenaren en politici, die tussen juli 2024 en december 2025 gemiddeld bijna 10 procent meer loon krijgen.
De vier coalitiepartijen vinden het dan wel even welletjes, want vanaf 1 januari 2026 komt er een jaar lang geen loonsverhoging voor rijksambtenaren en politieke ambtsdragers, de zogenoemde nullijn.
10) Hoger collegegeld voor studenten die uitlopen met studie
Studenten krijgen te maken met enkele lastenverzwaringen. Zo wordt de OV-vergoeding voor Nederlandse studenten in het buitenland afgeschaft. Ook moeten langstudeerders meer collegegeld gaan betalen.
Studenten die meer dan 1 jaar uitlopen op hun bachelor- of master moeten 3.000 euro extra collegegeld betalen. Deze maatregel moet ingaan in het studiejaar 2026/2027.
11) Btw op culturele activiteiten omhoog naar 21%
Voor culturele activiteiten zoals museumbezoek of een concert geldt momenteel het lage btw-tarief van 9 procent. Dit wordt verhoogd naar het reguliere tarief van 21 procent. Dit geldt alleen niet voor bioscopen, speeltuinen en attractieparken.
12) Kansspelbelasting omhoog
De kansspelbelasting wordt flink verhoogd van 30,5 procent naar 37,8 procent.
13) Salderingsregeling zonnepanelen verdwijnt
De salderingsregeling voor eigenaren van zonnepanelen zou oorspronkelijk vanaf 2025 worden afgebouwd. Maar een voorstel hiertoe van het kabinet Rutte IV is gesneuveld in de Eerste Kamer. In februari dit jaar stemden zowel PVV als BBB tegen afschaffing van de salderingsregeling.
De vier coalitiepartijen willen de afschaffing van de salderingsregeling echter vanaf 2027 alsnog inzetten. “De salderingsregeling voor kleinverbruikers wordt met ingang van 1 januari 2027 beëindigd”, staat er in de tekst van de budgettaire bijdrage.
Opvallend is dat in de financiële tabel op pagina 4 nog een toevoeging staat: “met ingang van 2027 in één keer”. Dit impliceert dat er niet, zoals in de oude opzet, sprake zou zijn van een gefaseerde afbouw.
Concreet betekent dit dat eigenaren van zonnepanelen stroom die ze terugleveren aan de energieleverancier, niet meer tegen hetzelfde tarief mogen wegstrepen als de stroom die ze afnemen. Het financiële voordeel van zonnepanelen wordt hiermee aanzienlijk kleiner en de terugverdientijd langer.
Lees ook: Einde salderingsregeling: dit scheelt het in je portemonnee als je zonnepanelen hebt
14) Vliegbelasting: lange afstanden zwaarder belast
Hoewel de vier coalitiepartijen veel milieumaatregelen van het kabinet Rutte IV gaan afzwakken of helemaal terugdraaien, willen ze wel een vliegbelasting invoeren. Ze schrijven daarover: “Een gedifferentieerde vliegbelasting naar afstand wordt ingevoerd. Vluchten over lange afstanden worden meer belast omdat deze meer uitstoot hebben.”