Fitness
Nederlands succes op Olympische Spelen voedt debat over besparingen op sport
Lovende woorden, opnieuw, van premier Dick Schoof dinsdagmiddag bij de huldiging van alle olympische medaillewinnaars in Den Haag. Hij roemde de vele „historische momenten” in Parijs– de eindsprint van hardloopster Femke Bol, de hattrick van baanwielrenner Harrie Lavreysen, „het goud van Sifan”. „Hulde hulde hulde!”
Schoof benoemde eveneens de bredere betekenis die de topsporters van Team NL voor de samenleving hebben: „Jullie rol als voorbeeld en inspiratiebron voor alle kinderen en jongeren in Nederland is superbelangrijk. Dan blijft Nederland fysiek en mentaal fit”. En, zei hij, de olympische helden zijn erin geslaagd om Nederland te „verbroederen”, „een clubgevoel te geven”.
Kort erna spelde staatssecretaris Vincent Karremans (Sport, VVD) koninklijke onderscheidingen op de jasjes van de winnaars van een gouden medaille. Beide bewindslieden van het nieuwe kabinet waren afgelopen week in Parijs om voor de camera’s hard mee te juichen met de Nederlandse winnaars.
Dreigende bezuinigingen
Boven de euforie van de Olympische Spelen, waarbij Nederland met 34 medailles de beste prestatie ooit leverde, hangt een minder vrolijke kwestie. Volgens sportkoepel NOC-NSF is het nieuwe kabinet lang niet zo sportminnend als Schoof en Karremans nu doen voorkomen. Sterker: er dreigt een bezuiniging op de sportsector van ruim 40 miljoen euro per jaar.
Dat is althans wat zou blijken uit analyse door de nationale sportfederatie van het door PVV, VVD, NSC en BBB in mei gesloten hoofdlijnenakkoord. Met name de voorgenomen verhoging van de kansspelbelasting met 7,3 procent zou voor een flinke daling van de inkomsten van sportbonden zorgen: van 52 miljoen naar 39,5 miljoen euro. Nederlandse Loterij (bekend van onder meer Lotto, Toto en de Staatsloterij) financieren de grote sportbonden immers met een wettelijk verplichte afdracht. Als de belasting op gokken omhoog gaat, is de redenering, zou de winstgevendheid van het staatsbedrijf wel eens onderuit kunnen gaan en daarmee de subsidie aan de sportwereld.
Ook de btw-verhoging op ‘culturele goederen en diensten’ en een korting op specifieke uitkeringen aan gemeenten zouden de (amateur-)sportverenigingen hard kunnen raken, aldus de sportkoepel. „Verbijsterend” schreef NOC-NSF-directeur Marc van den Tweel eind mei al in een toelichting. Hij sprak over „bezuinigingen en lastenverhogingen die gezamenlijk een enorme impact zullen hebben op de sport en bewegen.”
Hoewel de doorrekening van NOC-NSF niet veel details bevat en een dunne onderbouwing, is het getal van 40 miljoen een eigen leven gaan leiden – hetis in sommige (pers)berichten inmiddels al opgelopen tot „minstens 45 miljoen”. Ook bekende sporters en coaches zijn zich erover gaan opwinden. Eind juni deed een groep van 67 (oud-)topsporters, waaronder olympische kampioenen als Epke Zonderland en Ellen van Langen, per brief al een dringende oproep aan „het toekomstige kabinet” om „de geplande bezuinigingen op sport” terug te draaien.
Afgelopen weekend, op de treinreis terug vanuit Parijs, maakten ook huidige olympiërs zich boos. „Die bezuinigingen”, zei zwemkampioene Open water Sharon van Rouwendaal tegen een meereizende verslaggever van BN/De Stem, „daar snap ik dus helemaal niks van.”
Hockeyster Pien Sanders zei het evenmin te begrijpen. „En ook zo raar: ze hebben allemaal zo genoten van ons. Het koningshuis, de premier, de rest van Nederland. En dan willen ze nu gaan bezuinigen. Dat is niet uit te leggen.”
Onjuiste aannames
Verantwoordelijk staatssecretaris Karremans probeerde dit weekend de zorgwekkende berichten over bezuinigingen te temperen. In een bericht op X noemde hij de bedragen die worden genoemd „voorbarig” en „veelal gebaseerd op (onjuiste en onvolledige) aannames”. De komende dagen en weken zal het nieuwe kabinet zowel de begroting voor komend jaar vastleggen als het hoofdlijnenakkoord van de vier coalitiepartijen uitwerken tot een regeerprogramma. Bij deze „exacte uitwerkingen”, zo liet de staatssecretaris weten, moeten de keuzes „over de financiële gevolgen voor de sport nog worden gemaakt”.
Een week eerder, in een interview met Radio Olympia, zei Karremans al wel dat hij niet kon garanderen dat de sportsector door het nieuwe kabinet zal worden ontzien. Een algehele bezuiniging, zei de VVD’er, zal nodig zijn omdat er „in Nederland een financieel tekort is, dat moet worden opgelost”. Hij zei in Parijs met veel sportbestuurders op de tribune te hebben gezeten waarbij het ook over het aanstaande kabinetsbeleid ging. Karremans: „Ik denk dat ze wel wat milder zijn geworden.”