Russisch staatsbedrijf verplaatst honderden miljoenen winst via Nederland

Het Russische nucleaire staatsbedrijf Rosatom gebruikt een Nederlands dochterbedrijf om honderden miljoenen aan winsten te verplaatsen, ondanks de sancties vanwege de oorlog met Oekraïne. Dat meldt de NOS.

Volgens berichtgeving van de NOS blijkt een en ander uit het onlangs gepubliceerde jaarverslag van een dochterbedrijf van Rosatom, Uranium One Coöperatief uit Amsterdam. “Via het staatsbedrijf komt een deel van die miljoenen in de staatskas van Rusland terecht”, aldus de omroep. “Daarmee profiteert Rusland ook tijdens de oorlog met Oekraïne van de Europese afhankelijkheid van de Russische uraniumsector.”

Die afhankelijkheid maakt volgens de NOS dat westerse overheden vooralsnog geen sancties opleggen aan Rosatom, een belangrijke producent van uranium en kernenergie. Ook vervult het staatsbedrijf nu een belangrijke een rol in de oorlog, vanwege het beheer van de veroverde kerncentrale in Zaporizja.

Via dochterbedrijf Uranium One Coöperatief wint het Russische staatsbedrijf nucleaire grondstof in Kazachstan en Tanzania. Vanuit die landen vloeien de opbrengsten naar Nederland en worden dan doorgestuurd naar Rusland, aldus de NOS.

Afhankelijk

De jaarrekening van Uranium One Coöperatief geeft aan dat de Nederlandse dochter in 2022 ruim 240 miljoen dollar winst maakte, een verdubbeling van het jaar daarvoor. Tientallen miljoenen daarvan zijn vervolgens overgemaakt naar het moederbedrijf in Rusland, maar tegelijk blijft Rosatom vooralsnog gevrijwaard van sancties vanuit Europa.

“De nucleaire sector in het Westen kan moeilijk zonder het bedrijf, dat met een marktaandeel van 35 procent de grootste leverancier van verrijkt uranium ter wereld is”, zo stelt de NOS.

Passende alternatieven lijkt niet makkelijk voorhanden. Uit eerder Noors onderzoek bleek dat de Europese import van nucleaire brandstof uit Rusland vorig jaar is verdubbeld, met name vanuit Slowakije en Tsjechië. Ook in Nederland komt via een omweg nog Russisch uranium terecht, zoals bij Urenco uit Almelo.

Controle jaarcijfers

Het jaarverslag van Uranium One Coöperatief gaat zelf overigens uitgebreid in op de sanctiemaatregelen die zijn ingevoerd sinds de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Uit de jaarstukken blijkt dat KPMG eerder controlerend accountant was van Uranium One, in ieder geval voor het boekjaar 2021. De jaarrekening van het bedrijf over het boekjaar 2022 is gecontroleerd door AuditNext, het kantoor dat dit voorjaar in het nieuws kwam door de samenwerking met het Cypriotische accountantskantoor GCP Auditors Ltd. Dat kantoor uit Cyprus kreeg als tweede buitenlandse accountantskantoor een oob-vergunning van de AFM.

De jaarcijfers van Uranium One Coöperatief zijn vanuit AuditNext begin april 2024 ondertekend door Marc Lodder, die ook bij de berichtgeving over GCP uit Cyprus aangaf de jaarcijfers van enkele kleinere beursfondsen namens dat kantoor te zullen aftekenen.

Lodder, die in zijn controleverklaring bij Uranium One onder meer aandacht vraagt voor mogelijke frauderisico’s, is echter eind juli jl. overleden, zo meldt AuditNext op de website.